Nostalgie

Het is half vier in de ochtend als ik wakker wordt. Geen ongebruikelijke tijd voor mij. Ik lig in mijn warme bedje nog even na te denken over wat er voor de komende dag in de planning staat. Niet veel bijzonders dus daar hoef ik niet vroeg mijn bed voor uit.  

Buiten is het rond het vriespunt en als ik de berichten in de weerapp mag geloven waait er een scherpe oostenwind die maakt dat het veel kouder aanvoelt. Met de torenhoge energieprijzen is dat voor heel veel mensen niet fijn. Ook wij hebben het stookbeleid enigszins aangepast. De thermostaat een graadje lager en alleen in die ruimtes waar we ook echt verblijven de temperatuur op “aangenaam”. 

Ik blijf nog even liggen en mijn gedachten gaan zestig jaar terug in de tijd. Ook toen was ik vaak vroeg wakker. Ik slaap samen met mijn twee broers op de zolder van een niet geïsoleerde duplexwoning. Buiten is zo koud dat de bloemen op de ramen staan. Ook op het kleine dakraampje van de niet geïsoleerde zolder. 

De temperatuur in onze slaapzolder zal niet veel hoger zijn dan de buitentemperatuur. Een dikke doorgestikte deken en een flanellen pyjama zorgen ervoor dat ik het niet koud heb. Dan hoor ik dat mijn moeder uit bed komt. Ik hoor dat zij over de krakende trap naar beneden loopt en dat zij de lichten aandoet. Het aandoen van lichten kon je in die tijd horen aan de “klik” van de zwarte bakelieten schakelaar. Dan hoor ik dat zij de kachel opstookt. Ik hoor haar poken en de kachel vullen met kolen. 

Ook in de jaren zestig van de vorige eeuw werd er bij ons slechts één kamer warm gestookt. Er was ook maar één kamer met een kachel. Een zwarte kolenkachel met een trechter en van die mica raampjes waar je niet meer goed doorheen kon kijken. Naast de kachel stond een kolenkit die dagelijks gevuld werd met kolen die voor de winter opgeslagen lagen in de schuur. Een schuur die alleen te bereiken was via de poort aan de achterkant van het huis. Wij woonden immers in een bovenwoning…

Ik besluit vanuit mijn bed met een app op mijn iPhone de verwarming in de woonkeuken aan te zetten. Ik wacht tien minuten, stap mijn warme bedje uit en stap in een lekker warme ruimte waar ik op mijn gemak dit verhaaltje kan schrijven. 

Zo goed was die ouwe tijd dus niet altijd. Maar vaak wel knus en gezellig. Met het hele gezin om die ene kachel zitten. Dat kan bij ons niet meer. De verwarming zit in de vloer of hangt aan de muur. Ook fijn maar minder “knus”.