Mijmeringen

Nederlanders waren kort na de tweede wereldoorlog nog godvrezende mensen en (dus) trouwe kerkgangers. Er waren meer kerken dan er nu (2021) zijn en er werden er nog bijgebouwd. Inmiddels staat een groot deel van de kerken leeg, is gesloopt of heeft een andere bestemming gekregen. De kerken zitten over het algemeen alleen nog redelijk vol op kerstavond hoewel dat tijdens de Corona pandemie ook weer wat minder is. Godvrezend. Het klinkt niet echt alsof God alleen maar liefde is wat anderen dan weer benadrukken. Moet je bang voor God zijn? Is dat wat het geloof met mensen doet? Voor een deel van de mensheid zeker. In de jaren 50 van de vorige eeuw waarin ik opgroeide zeker ook in de gereformeerde gemeente waar ik als kind deel van uitmaakte.  Voorgangers met donderpreken. Hel en verdoemenis als je niet naar de bijbel leefde. De tien geboden waren heilig. Het geloof was gestoeld op angst, althans zo leek het voor mij als kind zeker. Jaren later kwam ik leeftijdsgenoten tegen die er beh...

Naarmate je ouder wordt zal het wel vaker gebeuren: Terugdenken, herinneringen ophalen, achterom kijken. De weg achter je is immers langer dan die voor je.  Ik moest vandaag ineens denken aan mijn vroegste jeugd. Wij woonden in een doodlopende straat in het rijke Heemstede. Zelf waren we niet rijk in de zin dat we veel geld hadden maar geluk zit hem in de kleine dingen. En die waren er genoeg.  Wij woonden op een kleine bovenwoning met twee slaapkamers en een zolder. Daar woonden we met z’n vijven, mijn moeder, twee broers en zus. De drie jongens sliepen op zolder, mijn moeder en zus hadden een eigen slaapkamer. Wij wisten niet beter. Anno 2021 is het bijna ondenkbaar dat kinderen niet allemaal een eigen kamer hebben.  Het leven was eenvoudig. Wij waren lid van de gereformeerde kerk en dan ga je op de gereformeerde padvinderij, de gereformeerde jongens of meisjesclub en natuurlijk naar een gereformeerde school. Mijn moeder deed haar boodschappen het liefst zoveel mogelijk...

Ieder jaar op 4 mei om 20.00 uur sta ook ik stil bij de mensen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Meestal ga ik samen met Heidi naar een oorlogsmonument maar ook als we thuis zijn staan we er twee minuten bij stil. Dit jaar waren we onderweg van Mijdrecht naar huis en even voor acht uur zijn we de snelweg afgegaan en hebben de auto stilgezet in volgens mij de nieuwste nieuwbouwwijk van Almere. Daar hebben we geluisterd naar wat er op de Dam in Amsterdam aan het gebeuren was. Daarbij vielen vooral de persoonlijke woorden van Andre van Duin op die mij sterk aan mijn vader deden denken. Voorzover ik weet was mijn vader geen oorlogsheld of verzetsstrijder. Wel weet ik dat hij bij het uitbreken van de 2e wereldoorlog “gemobiliseerd” was en in de Koudenhorn kazerne in Haarlem moest afwachten wat er zou gaan gebeuren. Nadat Nederland capituleerde en hij weer “thuis” was moest hij voor de arbeitseinsatz naar Duitsland. Na de bevrijding is hij als oorlogsvrijwilligers met het Frie...

Ik weet dat ik makkelijk praten heb. Ik heb geen geldzorgen. Ik ben tevreden met wat ik heb en ben niet jaloers op anderen die meer (lijken) te hebben. Dat heb ik ook nooit gehad. Ook niet in de jaren dat elk dubbeltje omgedraaid moest worden voordat hij uitgegeven werd. En geloof mij, ik heb er meer dan eens wakker van gelegen.  In de jaren dat mijn kinderen klein waren moest ik het alleen verdienen. De moeder van mijn kinderen werkte niet buitenshuis maar zorgde het leeuwendeel van de dag voor de kinderen. Kinderen die ook toen, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, geld kostten. Wij hielden aan het eind van de maand meestal dagen over in plaats van geld. Ik was blij als mijn werkgever vroeg of ik een extra dagje wilde werken of wat wilde overwerken. Dat was meer geld en dus meer mogelijkheden. Ook heb ik jaren zonder auto gezeten en heb ik later een aantal jaren een auto gedeeld met goede vrienden. Wij woonden in een grote stad en een auto in de stad geen noodzaak maar luxe. ...

Voor veel jonge ouders is het bittere noodzaak. Als er kinderen komen moeten beide ouders buitenshuis blijven werken. De torenhoge huur- of hypotheek-  en andere woonlasten moeten toch betaald worden en de nieuwe wereldburger moet naast veel liefde, zorg en aandacht ook  gevoed en gekleed worden. Met andere woorden, de schoorsteen moet blijven roken en er moet dus geld in het laatje komen.  Dat is ook het moment waarop naast de kinderopvang, gastouder of wat dan ook vaak de hulp van de grootouders wordt ingeroepen. Zo ook bij ons. Bijna drie jaar geleden kregen wij het verzoek of wij eens in de twee weken een dagje voor de nieuwe wereldburger konden zorgen. Zeker, dat wilden wij. Echt heel leuk om te doen en zeker goed voor de (emotionele-) band met de kleine. Praktisch gezien is het ook geen probleem. Zeker als je, zoals wij, geen betaald werk meer hebt en je agenda niet al volstaat met andere (oppas-)afspraken. Want als je zelf drie of meer kinderen hebt en die allemaal...

Het is waar. Als je wat ouder bent heb je het gevoel dat je alles al een keer gezien hebt. En dan bedoel ik niet letterlijk natuurlijk maar meer figuurlijk.  Het nieuws wordt gedomineerd door ellende. Dat is geen nieuws. Er is natuurlijk ook een hoop gedoe in de wereld. Gedoe over falende overheden, frauderende ambtenaren en ondernemers, ongelijkheid, armoede, vluchtelingen, moord en doodslag, haat, jaloezie, afgunst, geld en hebzucht en wat al niet meer. Het is van alle tijden. Wat ik bij mezelf merk is dat ik er zo langzamerhand immuun voor lijk te worden. Ik volg het nieuws steeds minder, scan het eigenlijk alleen nog maar en veel minder dan vroeger gaan mijn haren nog ergens recht van overeind staan. Niet omdat het me niets meer doet maar wel omdat ik het, zo lijkt het althans, opgegeven heb. Je ergens druk over maken heeft in de kern niet veel veranderd. Veranderd  in de zin dat het “beter” is geworden, dat er minder armoede is, minder oorlogen gevoerd worden, minder etc....

Bijna iedereen wil oud worden, bijna niemand wil het zijn. Daar ben ik geen uitzondering op. Ouderdom komt met gebreken. Zo ook bij mij. Maar dat is niet erg zolang je niet afhankelijk wordt. Afhankelijk zijn/worden lijkt mij vreselijk.  Maar erger nog lijkt het mij als je op hoge leeftijd alleen over blijft. Dat je partner, broers, zus, neven, nichten, vrienden en vriendinnen allemaal al zijn weggevallen en dat je afhankelijk wordt van de tijd en energie die je kinderen in je willen steken. Ik vrees het ergste. Ik heb het in mijn leven meerdere keren meegemaakt. Mensen van wie je dacht dat ze je niet in de steek zouden laten maar dat toch deden. Je dacht dat het vrienden waren maar als het er op aankwam........ Ik zal geen limitatieve opsomming geven maar het begon met mijn vader. Toen ik zes jaar was vond hij mij (en mijn broers en zus) niet belangrijk genoeg om te blijven leven. Hij maakte er zelf een eind aan en liet ons in de steek.  Na mijn scheiding begin jaren tachtig ...

Van mijn vader weet ik het niet maar mijn moeder stemde steevast op de Anti Revolutionaire Partij ( ARP ), de eerste politieke partij in Nederland. De ARP had, net als mijn ouders, een sterkte binding met de Gereformeerde Kerk.  De Christelijke Waarden zijn dan ook van invloed geweest op mijn ontwikkeling. Op zondag naar de kerk, naar Gereformeerde jeugdclubs, Gereformeerde sportverenigingen en een Gereformeerd zangkoor. Dat moet zijn sporen nagelaten hebben. Nederland was verzuild en men zocht in alles de geloofsgenoten. Begin jaren vijftig werd er bij voorkeur alleen gewinkeld bij mensen die lid waren van dezelfde kerk en ook de levenspartner moest onder die groep gevonden worden. Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen”. Vanaf mijn zestiende werd ik rebels. Ik wilde niet meer naar de kerk, tot  verdriet van mijn moeder. Het waren de jaren zestig van de vorige eeuw, de jeugd rebelleerde en de ontzuiling was op gang gekomen. Sindsdien ben ik ook niet hee...

Mensen die mij nu kennen zullen het zich maar moeilijk voor kunnen stellen maar ik was ooit een actieve sporter. Nu ik de zeventig nader, stijve en stramme ledematen heb door de artrose en ik iets zwaarder ben dan goed voor mij is kun je niet echt zeggen dat ik een afgetraind lijf heb. Dat was ooit anders. In mijn lagere schoolperiode heb ik jarenlang gehandbald bij Concordia in Haarlem. Niet echt een natuurtalent maar ik vond het wel leuker dan voetbal. Daar had en heb ik niet zoveel mee. Wat ik mij in die periode ook al begon te realiseren is dat ik minder geschikt ben voor teamsporten.  Met schaatsen heb ik nooit het niveau bereikt dat je deel ging uitmaken van een team. Ik leerde het zoals heel veel leeftijdsgenoten op natuurijs achter een oude stoel. Na eindeloos oefenen, veel vallen en opstaan en vaak ijskoude ledematen durf ik van mijzelf te zeggen dat ik het aardig onder de knie heb gekregen. Tussen mijn 15e en 30e levensjaar heb ik vele tochten probleemloos geschaatst. Toc...

In de vierde of vijfde klas van de lagere school was ik verliefd op Hetty. Haar achternaam weet ik niet meer maar ze woonde in hetzelfde dorp als ik en moest net als ik dagelijks zes kilometer fietsen van en naar school in de naburige grote stad.  Ik denk niet dat zij ooit geweten heeft dat ik verliefd op haar was. Ik heb haar nooit om verkering durven vragen. Mijn tweede kalverliefde was Liesbeth. Ik zat op de middelbare school en het was winter. Na schooltijd met gezwinde spoed naar huis, schaatsen pakken en naar de zwaaivijver waar ik haar hoopte treffen en meestal ook trof. Ik denk dat ik dertien of veertien jaar was en het kwam niet verder dan hand in hand schaatsen en bij het weggaan een kusje. Het was wel een heftige verliefdheid. Ik lag er wakker van, schreef haar briefjes die gelukkig verloren zijn gegaan en spijbelde soms van school om eerder bij haar te zijn. Ook deze verliefdheid is als een nachtkaarsje uitgegaan. In de jaren die volgden maakte ik deel uit van een groep...

Als ik mijn epistels van de afgelopen weken nog eens doorlees dan lijkt het alsof ik bezig ben met het opmaken van de balans van mijn leven. Als je van 1952 bent is naar alle waarschijnlijkheid je verleden groter dan je toekomst. Misschien komt het daardoor. Misschien ook omdat ik gewoon niets beters weet te schrijven dan dat wat mij bezig houdt en wat ik leuk vind. Het ene verhaal is beter gelukt dan het andere. Ik denk er bij het schrijven niet echt over na. Ik schrijf op wat in me opkomt en soms loopt een verhaal beter of leest het makkelijker. In het leven draait het volgens mij maar om twee zaken: Gezondheid en geluk!! Die zijn volgens mij wel onlosmakelijk met elkaar verbonden. Gezond zijn en blijven is maar beperkt beïnvloedbaar. Je kunt gezond leven door gezond te eten, niet te roken, geen alcohol te gebruiken, voldoende te sporten of in ieder geval te bewegen en niet teveel stress te ervaren. Maar dat alles is geen garantie op gezondheid. Genen en erfelijkheid spelen ook nog e...

In “Lady Di”  vertel ik over hoe vreselijk ik de tweekamerwoning in Amsterdam-west vond. Ik wilde dan ook niets liever dan daar weg. Ik wilde een huis met een tuintje in een leuke straat of gezellig dorp. Niet alleen voor mijzelf maar zeker ook voor mijn dochter.  In 1975 solliciteerde ik in Friesland maar helaas wilden ze mij daar niet hebben. Voor hen een gemiste kans en voor ons heel spijtig want daar kon je toen nog voor een redelijke prijs een leuk huis kopen (of huren). Wij hadden onze keus al gemaakt. Het zou een twee onder één kap woning worden die voor fl 69.000 te koop werd aangeboden. Het werd hem dus niet. Uiteindelijk heb ik een brief aan alle makelaars in Amsterdam gestuurd in de hoop op een positieve reactie. Helaas kwam er in eerste instantie geen enkele. Ik was niet de enige woningzoekende in Amsterdam, verdiende kennelijk teveel voor een woning in de sociale sector en was dus aangewezen op wat ook toen al het duurdere segment werd genoemd.  Na maanden da...

In 1960 ging mijn toen 65 jaar oude grootmoeder naar een bejaardenhuis. In die jaren moest je, om in aanmerking te komen voor een plaats in het bejaardenhuis, kerngezond zijn. In 1960 was één van de doelen om zoveel mogelijk mensen uit de meestal te groot geworden woning te halen om woonruimte voor de baby-boomers vrij te maken. Zo ontstonden er in Nederland heel veel bejaardenhuizen, veelal met een bepaalde levenbeschouwelijke achtergrond. Mijn grootmoeder had een gecombineerde woon- slaapkamer van ongeveer 16m2 met een afzonderlijke pantry. Tegenwoordig zouden we dat een studio noemen. Hoe goed de bedoelingen van de overheid ook waren, het was naar mijn mening mensonwaardig om bejaarden zo klein te huisvesten. Ook anno 1960. Maar goed, zij wilde het zelf, niemand heeft haar gedwongen. De zorg was minimaal. Mijn oma kon zelf als op de pantry koken, thee en koffie zetten etc. De warme maaltijd werd, als ze dat wilde, verzorgd en op de kamer gebracht of kon in het restaurant van het ...

Zolang ik mij kan herinneren ben ik niet echt een langslaper geweest. Als veertienjarige moest ik al vroeg op voor mijn krantenwijk, daarna een paar jaar in de bouw gewerkt waar ze ook om een uur of zeven aan de gang wilden en weer later meer dan 30 jaar onregelmatige werktijden gehad. Het zal mijn slaapritme niet ten goede zijn gekomen.  Ik sluit niet uit dat ik daar nu last van heb. Meer dan ooit ben ik veel te vroeg wakker. Niet zelden zie ik op de wekker dat het pas half vier is als ik de slaap al niet meer kan vatten. Als mijn hersens dat ook nog echt wakker worden en het denkproces is begonnen kan ik beter meteen maar uit bed gaan want het wordt dan echt niets meer. Er speelt dan van alles door mijn hoofd. Ik denk aan wat er goed gaat en wat er beter kan , aan wat er zich allemaal in de wereld afspeelt, aan wat ik allemaal zou willen doen, aan wat er de komende dag allemaal moet gebeuren en wat al niet meer. Vannacht was het Covid waar mijn gedachten waren. Covid beheerst mom...

Mijn eerste jaren in Amsterdam waren niet de makkelijkste maar ik heb ook veel goede herinneringen aan die periode. Ze waren niet makkelijk omdat ik de grote stad zo anders was dan het grote dorp waar ik was opgegroeid en de provinciaalse stad waar ik op school had gezeten. Ik moest vooral ook erg aan de directheid en scherpe tong van de Amsterdammers wennen. Later ben ik dit juist erg gaan waarderen.  Maar dat valt allemaal in het niet als ik denk aan de ellende die ik door mijn werk te zien kreeg. Er waren dagen bij dat je de meerdere keren de gevolgen van verschrikkelijke ongelukken, heftige branden of schietpartijen zag. Zwaar gewonde mensen die vochten voor hun leven of mensen die dat gevecht verloren hadden. Verslaafden die door een overdosis een verschrikkelijk einde hadden of juist niet en stelend, rovend en prostituerend aan geld moesten komen om hun verslaving te bekostigen.  De gewelddadige dood van een collega en een enorme hotelbrand ...

We spreken augustus 1973 als we vanuit Haarlem naar Amsterdam verhuizen. Ik had mijn opleiding afgerond en werd voor een periode van vier maanden gestationeerd in Amsterdam-oost. De oma van mijn vrouw was net overleden en opa kon niet goed voor zichzelf zorgen. Hij kon een plaatsje krijgen in het verzorgingshuis aan de Plantage Middenlaan en maakte daar graag gebruik van. Verzorgingshuizen waren toen nog bejaardenhuizen en je moest redelijk gezond zijn om daar een plaatsje te kunnen krijgen. Een groot verschil met hoe het nu dus is. Om in een verzorgingstehuis te komen moet je nu (bijna) terminaal zijn.  In die tijd ook mocht de bejaarde in Amsterdam zijn/haar woning nog drie maanden aanhouden als hij/zij in een tehuis ging wonen. Beviel het niet kon je altijd weer naar je eigen vertrouwde plekje terug. Die drie maanden konden wij mooi in de bovenwoning aan de Beukenweg wonen. De huur was aanzienlijk lager dan wat wij in Haarlem betaalden en ik kon lopend naar het werk. Wat wil een...

Het is al weer bijna 60 jaar geleden dat ik als 10-jarig jongetje niets liever wilde dan drummer worden. Ik denk niet dat ik toen de enige was en ook nu zullen er nog veel kinderen zijn die niets liever willen dan dat. Voor mij zat het er niet in.  Geld voor een drumstel was er sowieso niet en als het er zou zijn geweest zouden de buren in onze huurwoning zonder twijfel geklaagd hebben over geluidsoverlast.  Ik mocht wel naar de tamboers van het plaatselijk muziekkorps alleen....... dat wilde ook het halve dorp dus daar was geen plaats.  Geen trommelen dus maar wel een blaasinstrument. Omdat in die tijd Il Silencio van Nini Rosso mijn favoriete plaatje was dat wij via de illegale radiozender Veronica vaak konden horen, leek het mijn moeder wel iets als ik trompet leerde spelen. Zo gezegd zo gedaan. Geen trompet maar een Bugel werd het. Wat zou het. Ze lijken op elkaar en moeten op dezelfde manier bespeeld worden.  Ik kreeg les van de zoon van onze bejaarde buren en...

Na lang wikken en wegen ben ik om. Als ik aan de beurt ben laat ik mij vaccineren tegen Covid-19. Hoewel ik nog steeds niet zeker weet of het middel niet erger is dan de kwaal neem ik de gok. Niet alleen voor mijzelf maar ook voor de mensen in mijn omgeving. Ik wil geen spelbreker zijn en hoop(te) dat dit mijn kleine bijdrage kan zijn aan het beëindigen van de pandemie die de wereld in zijn greep heeft. Ik hoopte dat dit mijn bijdrage zou zijn maar opnieuw weer twijfels nu de Zuid Afrikaanse variant niet (b)lijkt te reageren op de tot nu toe ontwikkelde vaccins. Ben je straks ingeënt loop je nog steeds een groot risico besmet te raken met een variant die zich (nog) niet laat temmen. Dat de niet-essentiële winkels gesloten zijn vind ik geen probleem. Ik begrijp dat de ondernemer daar anders over denkt maar het is niet anders. Ik denk dat er nog wel meer winkels dicht kunnen. Ik snap dat voor sommige mensen alcohol een essentiële levensbehoefte is maar wat mij betreft kunnen de slijterij...

Oudjaarsdag, nieuwjaardag, jaarwisseling, oliebollen, appelflappen, nieuwjaarswensen en wat al niet meer. Emotie en traditie. Iedereen weet dat de wereld niet van de een op de andere dag veranderd. Dat de zieken niet hersteld, de oorlogen niet voorbij, de hongersnood en ongelijkheid niet over zijn en dat discriminatie vanaf de eerste dag in het nieuwe jaar alleen nog in de geschiedenisboeken voorkomt.  Ieder jaar weer wenst iedereen de ander het allerbeste. Ik denk dat ze het op dat moment nog menen ook. Misschien onder invloed van wat geestverruimende middelen maar toch.  Alleen als de theorie in de praktijk gebracht moet worden gaat het nog wel eens mis..... Ik denk niet dat het bij mij anders is. De weg naar de hemel is immers geplaveid met goede voornemens. Daar ben ik geen uitzondering op.   Maar wat zou het fijn zijn als we op z’n minst iets verdraagzamer zouden zijn. Dat we de ander in zijn/haar waarde zouden laten. Niet overal en altijd een oordeel over klaarhebbe...

Alweer  (bijna) een jaar voorbij. Een jaar waarin weer veel is gepasseerd. In ons persoonlijke leven is er verdriet geweest om het overlijden van Theo in mei en vreugde om de geboorte van Welmoed in november.  Het is het jaar van Covid-19 waardoor onze bewegingsvrijheid enigszins werd ingeperkt. Het jaar dat Covid-19 een tweedeling in de maatschappij teweeg heeft gebracht. Voor en tegenstanders van de door de overheid genomen maatregelen. Wijzelf hebben niet zoveel last van de beperkingen gehad. In en om ons huis is voldoende ruimte om je niet opgesloten te voelen. Wel is het aantal sociale contacten beperkt. Weinig of geen familie en/of vrienden over de vloer, geen jaarlijkse bbq etc.  Dit jaar heb ik mijn eigen kinderen en kleinkinderen, mede door de beperkingen van Covid-19,  niet gezien. Misschien ben ik daar zelf wel debet aan maar kennelijk hebben zij niet de behoefte. Ze hebben beiden een druk leven en wonen niet om de hoek maar toch...... het maakt me soms ve...

Toen ik 18 jaar werd bedacht ik mij al eens dat ik 48 zou zijn bij de eeuwwisseling. Toen ik 18 was gierden de hormonen door mijn verliefde lichaam, was ik politiek geïnteresseerd, geëngageerd en maatschappij kritisch. Ik werd lid van een politieke partij die vooral een programma moest hebben dat haaks stond op het programma van de partij waar de oudere generatie op stemden. Toen ik 18 was, was ik in verzet!! Tien jaar later was ik 28. Ik had een keurige baan, was getrouwd en had twee (lieve) kinderen. Er was nog steeds interesse voor politiek maar het lidmaatschap van de politieke partij was opgezegd. Niet alleen omdat het programma niet meer volledig strookte met mijn opvattingen maar ook gewoon uit geldgebrek. Er moest bezuinigd worden. Het voeden en kleden van twee kinderen was een dure hobby en er moesten keuzes gemaakt worden. Mijn vrouw was in die jaren actief in de vrouwenbeweging en had geen tijd voor een betaalde baan. Alleenverdiener dus. Al is dat wel een beetje gechargeerd...